Logic và triết học của chủ nghĩa Stoic (Khắc-kỷ)

(Vì bài dài, ai quan tâm đến triết phái Khắc kỷ/Stoicism có thể tua luôn đến phần Lối sống Stoic ở gần cuối bài; hoặc nếu xem trên máy tính hoặc ipad chỉ cần đọc các phần có chữ màu xanh blue. Phần ngữ pháp tiếng Việt làm hạn chế tư duy logic thế nào, nằm ở cuối bài.)

*

Con đường của Rồng (free ebook)

Con đường của Rồng nay đã trở thành một cuốn sách ở dạng pdf với hai phiên bản: một để in ra, và một để đọc trên thiết bị di động. Sách được chia làm ba phần, theo ba chủ đề.

Sách “Mặt Trời Trong Suối Lạnh”

Bản thảo Mặt trời trong suối lạnh tôi viết xong đã khá lâu, quãng chín năm trước, nay mới được in thành sách giấy. Sách mỏng, vỏn vẹn 160 trang, khổ nhỏ, giá bìa 83 ngàn đồng. Hiện đã có bán ở các cửa hàng online và các hiệu sách truyền thống.

Mặt trời trong suối lạnh có những câu chuyện nhỏ, mini và tiny, kể về cuộc sống của những người trẻ thời nay và thời xưa.

Bầu trời chiều ẩn giấu 2019

Mời mọi người download (miễn phí) phiên bản 2019 của Bầu trời chiều ẩn giấu ở link này (bản light dùng cho mobile) và ở link này (bản để in ra giấy). Cám ơn trước, tất cả mọi người, vì sẽ download và sẽ …đọc.

Hôm qua đọc báo về Hồng Công, giữa các tin về biểu tình có một tin giới thiệu một cuốn sách. Người ta bảo rằng hơn 2000 năm trước Socrates lo lắng rằng phát minh ra sách sẽ làm con người ngừng tư duy.

Về Thời-gian

I. Thời gian như con người từ cổ chí kim vẫn biết: ngày qua ngày, mùa qua mùa, năm qua năm

Trên youtube có vô số các clip ngắn giải thích tại sao có ngày và đêm, có bốn mùa, có năm này qua năm khác. Những gì giải thích bằng lời mất cả chục trang giấy và hình minh họa (mà vẫn khó hiểu) thì video chỉ cần vài phút (và học sinh cấp 2 cũng hiểu được ngay, kể cả lõm bõm tiếng Anh).

Tất cả là Một

Chủ nghĩa duy vật (materialism) cho rằng khoa học tự nhiên có thể giải thích được đầy đủ cách mà bộ não sinh ra và chứa đựng ý thức (consciousness).

Hồn cốt

Con người sắp đi qua ¼ đầu tiên của thế kỷ 21. Triết học, khoa học và công nghệ của phương tây thắng thế gần như tuyệt đối. Nhưng từ phương Đông, và cả phương Tây nữa, có những người vẫn cố gắng nhìn ra những pattern tương đồng giữa triết và siêu hình phương Đông với khoa học công nghệ phương Tây. Vô cực sinh Thái cực có gì đó gợi ý đến Big Bang. Lưỡng nghi, tứ tượng, bát quái được cho là tương đồng với nhị phân của thế giới số. Đấy là nói về hệ số chẵn của phương Đông.

Qua hệ số lẻ (thái cực, tam tài, ngũ hành) mọi thứ lại giống với Standard Model (vật lý hạt, nằm trong framework của của thuyết trường lượng tử) là thuyết cho đến nay giải thích tốt nhất về vật chất. Tam tài (三才: 3 nguồn lực) được cho là tương đồng với ba (3) quark làm nên một (1) proton hoặc một (1) neutron; cộng với điện tích cơ bản (1) âm và (1) dương ta sẽ có: ba cộng một cộng một bằng năm tức là có ngũ hành (五行: 5 pha). Vật lý cơ bản có 4 lực của tự nhiên, trong đó có 1 lực hấp dẫn nằm ngoài và 3 lực (điện từ, hạt nhân mạnh, hạt nhân yếu) nằm trong tương quan với nhau và của nhau. Cũng chỉ có 3 hạt boson là  W+, W-, và Z^0 trong lực hạt nhân yếu, mà lực này lại là cái giúp định hình nên thế giới tự nhiên. (Nó có vai trò trong giai đoạn ngay sau khi vũ trụ hình thành, trong các phản ứng tổng hợp hạt nhân, trong sự ổn định của vật chất, và trong sự phát sáng của các vì sao trong đó có mặt trời).

Một nation như là một hành động chính trị hướng về tương lai

Có thể chữ Nôm được gọi là “Nôm” thay vì “Nam” mới vài thế kỷ nay. Trước đó có thể nó được gọi là chữ Nam, để phân biệt với chữ Hán ở phương Bắc. Cho đến khi chữ quốc ngũ hình thành ở Hội An – Nước Mặn thì nó mới được gọi là “chữ Nôm” theo âm quảng (Nam đọc là Nôm, như Hán Nam đọc là Hán Nôm. Tương tự như vậy, trước khi người Âu (Việt) đến đất của người Lạc thì người Lạc chỉ là người “Lạc”, sau khi người Âu kéo đến người Lạc mới thành Lạc Việt.

1/13

Trong Avya – một phương pháp lập luận của triết học Ấn độ cổ đại (tương đương với tam đoạn luận /syllogism của Hy Lạp cổ), nay quen thuộc hơn với tên gọi luận thức – có năm thành phần, thường được dịch là ngũ chi tác pháp . Trong đó có udàharanïa là dụ pháp (phương pháp so sánh bằng ví dụ); có upanaya là hiệp pháp và nigamana là kết pháp. Dụ pháp nói “Ở đâu có khói, ở đó có lửa, ví dụ lửa cháy trong bếp củi.” Hiệp pháp nói: Sườn núi kia có khói bốc lên. Kết pháp: Vậy thì ở sườn núi kia có lửa.

Hà Ô Lôi là ai…

Chắc chắn có nhiều người từng đọc Chuyện Hà Ô Lôi trong Lĩnh Nam Chích Quái và thấy nhân vật này quá ư quái dị. Hà Ô Lôi có năng lực quyến rũ phụ nữ nhà lành, nhất là các phụ nữ lá ngọc cành vàng trâm anh thế phiệt sống biệt lập trong gác tía lầu son. Quyến rũ ở đây không chỉ là đi flirting thả thính vuốt má vỗ mông mà là seduce rồi đè ra chén luôn, thậm chí chén đi chén lại từ tối đến sáng làm con người ta mê tơi rã hết cả rời.

Vài chuyện về AI

Sáng mùng 3 Tết đi ăn phở Hoàng ở Quán Thánh. Đông quá nên phải xếp hàng. Anh cuối hàng bị chỉ vào và nói “anh cuối hàng hộ em nhé”, ý là đến anh ấy là hết bát cuối, ko ai được xếp thêm. Nhưng vẫn có một cậu xếp thêm và bảo: không người lái cũng được.

Phở không người lái ở Hà Nội có trước tất cả các thể loại không người lái dân dụng của Mỹ mấy chục năm.

Năm Mão nhắc chuyện con mèo của Schrödinger

Khi nói đến con mèo của Schrödinger ít ai thắc mắc về giới tính hay tuổi tác của nó. Con mèo ấy là đực hay cái dường như là câu hỏi không quá quan trọng so với trạng thái lượng tử (quantum state) của con mèo ấy: một con mèo vừa đang sống lại vừa đang chết. “Ra đời” năm 1935, năm nay con mèo của Schrödinger đã khá lớn tuổi, nhưng năm 2021 nó bất ngờ nổi tiếng khắp internet nhờ “meme con mèo Schrödinger”.

Hạt nhân, tên lửa, bán dẫn (Israel Mỹ Thổ Nga Iran Tàu)

Mohajer-6

Israel có thái độ lừng khừng suốt từ đầu cuộc chiến Ukraine cho đến khi Iran công khai hỗ trợ Nga sản xuất các drone tự sát giá rẻ.

Shahed-131 và Shahed-136 là các drone tự sát mà Iran cấp cho Nga và phiến quân Houthi ở Yemen. Phiên bản của Nga có tên Geran 2. Drone tự sát này trước đây được xếp vào loại “đạn treo” do nó có khả năng bay lơ lửng rập rình đợi cơ hội lao xuống mục tiêu.